Lex

9-hoog, dat schrijft hij vlak boven de foto ++ Lex ++

Die Williiii wil ook overal wortels zien, zelfs als ze er niet zijn Om 9.000 km uit 36.000 km te krijgen moet je vermenigvuldigen met het kwadraat van een half, niet met de wortel daaruit Maar het zit iets ingewikkelder in elkaar, hoewel het met middelbare-schoolkennis is op te lossen, uiteraard slechts in grote lijn. De aantrekkingskracht van de aarde op de satelliet is gelijk aan de centripetale kracht die nodig is om hem in zijn baan te houden, want er werken geen andere krachten. Steeds is van belang de afstand tot het middelpunt van de aarde, niet tot het aardoppervak. K=m.a (kracht=massa x versnelling) g~1/r^2 (versnelling van de zwaartekracht is evenredig met 1/afstand in het kwadraat) K=w^2.r.m ( w=omega=rotatiesnelheid in radialen/s) Passen we dit toe op de geostationaire satelliet: r=42.10^6 (36.000 km boven het aardoppervlak + 6000 km aardstraal = 42.000.000 m) Aan het aardoppervlak is a=9,81 m/s^2, op die hoogte wordt dat 9,81*6^2/42^2=0,2 m/s^2 (afstanden gemeten in duizenden km, 6 voor aardoppervlak, 42 voor satelliet) De centripetale versnelling is centripetale kracht/massa, dus a=w^2.r.m/m=w^2.r w^2=a/r=0,2/(42*10^6)=4,76*10^-9 (r gemeten in meters) w= de wortel hieruit (Ja Williiii, hier is je wortel dan!!) w=6,9*10^-5 Het aantal omwentelingen per dag (86400 s) komt zo uit op 86.400/2pi*6,9*10^-5=0,95, een net resultaat gezien de toegepaste afrondingen. Nu even de verhoudingen uit de beginformules: de versnelling is evenredig met 1/r^2, en ook met w^2.r, dus w^2~1/r^3, rotatiesnelheid^2 is evenredig met 1/baanstraal^3 dus omloopstijd^2 is evenredig met baanstraal^3, want de omloopstijd is omgekeerd evenredig met de rotatiesnelheid. Toegepast op de echte maan, met een baanstraal van 380.000 km, d.i. 9x onze 42.000 km, levert dat een omloopstijd van 27,2 dagen, heel aardig de duur van een synodische maand, d.i. de omloop t.o.v. de sterren. En voor de GPS-satellieten, met een omloopstijd van 12 h, dus de helft, vinden we een baanstraal van 0,63*42000 km = 26.400 km, d.i. 20.400 km boven de aarde. ++ Lex ++

Hé, dat is nieuw voor me. Ik wist wel dat de omlooptijd niet exact 12 uur is, maar dat 2 omlopen bijna 4 minuten korter zijn dan 24 uur doet bij mij een belletje rinkelen: dat is 1 sterredag! En het klopt, want in een jaar wordt net 1 dag ingehaald, dat is met de sterredagen ook zo. Logisch trouwens, want doordat de aarde in een jaar 1x om de zon draait is het aantal omwentelingen t.o.v. de zon 1 minder dan het aantal t.o.v. de sterrenhemel. Het is dus kennelijk zo dat de satellietbanen zo gekozen zijn dat 2 omwentelingen precies een sterredag duurt, zodat dezelfde positie t.o.v. de sterren dagelijks terugkeert. Misschien is dat wel handig bij het nameten van de banen, al zie ik niet hoe. ++ Lex ++ die zich net vandaag een eenvoudige sterrekijker heeft aangeschaft

Nee hoor, zo oud ben ik ook weer niet. Zoals ik in een ander draadje al eens schreef, ik heb de oorlog nog net meegemaakt (6 weken). Maar ik ben nog niet de oudste hier hoor, van enkele veelschrijvende forumleden weet ik dat ze ouder zijn dan ik. En met Radio Batavia bedoel je zeker de verbinding Nederland-Indië? Nee, dat voelde voor mij altijd aan als prehistorie. Ik weet nog hoe vreemd ik het vond dat dat voor mijn vader niet zo was; die vertelde eens iets over zo'n zender, en dat daar nog onderdelen voor waren gemaakt bij ons op de zaak. ++ Lex ++

Draaggolf = het basissignaal dat de radiozender uitzendt. Dit signaal heeft een aanmerkelijk hogere frequentie dan het geluidssignaal, en dat is de zenderfrequentie (ca. 1000 kHz voor de middengolfzenders, ca. 100 MHz voor de FM-zenders). Geluid is ca. 5 kHz. Bij AM (amplitudemodulatie) wordt de amplitude van het signaal gevarieerd in het ritme van de geluidsgolf; hard geluid = grote amplitudevariatie. Bij FM (frequentiemodulatie) wordt de frequentie gevarieerd; hard geluid = grote frequentiezwaai, terwijl de amplitude gelijk blijft. Voordeel is dat het geluidsvolume niet varieert met de ontvangststerkte. Vroeger, in de tijd waar ik het over had, bestond er nog geen FM. De vele meters lange antenne leverde net genoeg energie om een electrische resonantiekring aan de gang te houden, zelfs als je daar weer een beetje energie aftapte voor een klein oortelefoontje. Althans bij de twee sterke nabijgelegen zenders. ++ Lex ++

Ik herinner me anders de sensatie toen een klasgenootje eens een draagbare radio mee naar school bracht. Die bevatte nog niet eens transistors, het werkte met buizen en er zat een hoogspanningsbatterij in. Maar het was draagbaar en het werkte zonder stopkontakt! Ikzelf had toen trouwens een radiootje dat het niet alleen zonder stopkontakt afkon, maar ook zonder batterijen. Het haalde zijn energie compleet uit de draaggolf, maar je kon dan ook alleen via een oortelefoontje slechts twee zenders horen, Hilversum I en Hiversum II. Het was een zelfbouwpakketje met alleen een paar simpele componenten, een kind kon het in elkaar zetten. ++ Lex ++

Zo, dat is inderdaad heel erg noordoost! En dat midden tussen God en het bier in ++ Lex ++ die inderdaad graag coördinaten op een kaart opzoekt

Een korte serieuze samenvatting van dit draadje zou m.i. kunnen zijn. De vraag is of de levensduur van oplaadbare batterijen in een GPSr in vergelijking met niet-oplaadbare groter is dan uit vergelijking van de capaciteit zou blijken, dit door de lagere spanning van de oplaadbare cellen. Het antwoord is niet zo te geven, er zal gemeten moeten worden. Mijn vermoeden is dat het wel iets uit zal maken, maar doordat het stroomverbruik erg kan variëren door wisselingen in het gebruik - al dan niet verlichting, spaarstand, WAAS, veel rekenen - en dan ook nog de temperatuur, is het meten nog niet zo eenvoudig. Bovendien is het de vraag of het wel zo zinvol is omdat het verbruik zo enorm kan variëren. Onomstreden is dat niet-oplaadbare batterijen voor GPS-ontvangers alleen als noodvoorziening goed zijn, tenzij het extreem koud is. Iets meer omstreden is het nut van 1h snelladers, omdat ze zo duur zijn. Maar het is wel erg prettig, zeker in mijn geval waar ik op reis een aantal cellen moet opladen en dat nu achter elkaar 's avonds kan doen, en niet hoef te kiezen welke er de hele nacht in de lader gaan. ++ Lex ++

Het heeft geen zin om hier een ander draadje te herhalen. Prof. Y. Lupardi verwees eerder in dit draadje al zeer terecht naar Oplaadbare batterijen - Wie, wat en waar van batterijen.... Voor serieuze informatie over het onderwerp kun je uitstekend daar terecht; hier is een zijlijntje ontstaan met informatie die zijdelings verbonden is met het onderwerp. Ook interessant, voor sommigen althans. ++ Lex ++

Hier is de klok en de klepel van toepassing: dat het vermogen van de GPS constant zou zijn is een volkomen onbewezen stelling. Eenvoudig voorbeeld: als je een (silicium)diode en een weerstand in serie voedt met een lage spanning, zoals hier, dan zal de stroom meer dan evenredig toenemen met de spanning. Over de diode staat een spanning van 0,7 V, bijna onafhankelijk van de stroom die er door gaat. Zet je 2 V over de schakeling, en is de weerstand 1 kOhm, dan is de stroom (2-0,7)V/1 kOhm=1.3 mA Zet je er de dubbele spanning op, dan wordt het (4-0,7)V/1 kOhm=3,3 mA, meer dan het dubbele. Misschien is het stroomverbruik geregeld, zodat een hogere batterijspanning niet in een grotere stroom resulteert. Maar een constante warmtebron leveren is vast niet het streven van de fabrikant. Als het apparaat kan werken bij een bepaalde stroom zal hij zeker geen kunstgrepen gaan toepassen om een extra stroomverbruik te creëren als de batterijspanning mocht afnemen. ++ Lex ++

Een grappig fenomeen: Aangezien de satellietomlooptijd vrijwel 12 h bedraagt zijn alle satellieten na 12 h weer op dezelfde plek. Een plek op aarde is dan echter een halve omwenteling verder, zodat je niet dezelfde satellieten ziet. Na 24 h zijn zowel aarde als satellieten terug, zodat dan de zichtbaarheid precies hetzelfde is. Sat-22 stond om 19 uur in het NO, de positie zal op ca. 90°O geweest zijn. 12 uur later was sat-22 weer terug op zijn plek, de aarde was een halve omwenteling gedraaid, zodat de satelliet zich nu op 90°W bevond, zichtbaar in het NW. Met die hoogtering heb ik op mijn Garmin problemen. Ik had ook ergens gelezen dat dat een 45° hoogtering zou zijn. Maar het leek mij dat de hoogte van zon en maan niet klopte. Vergelijking met een astronomisch programma leerde mij onlangs dat die ring 60° hoogte aangeeft, althans op mijn GPS V. ++ Lex ++

Dat is nog maar de vraag. De wet van Ohm geldt voor een (ohmse!!) weerstand, d.w.z. dat de weerstand onafhankelijk van de stroom is. Een GPSr daarentegen is een actieve schakeling. Hierbij kan de stroom heel anders dan lineair met de spanning toenemen, zoals met een ohmse weerstand het geval is. Misschien neemt hij meer dan evenredig toe, misschien minder, of misschien is de stroom wel bijna onafhankelijk van de spanning. Zo eenvoudig is het dus niet. Voor zowel oplaadbare als niet-oplaadbare batterijen geldt dat er een ontlaadcurve is, d.w.z. dat de spanning volgens een bepaald patroon afneemt naarmate de batterij verder ontladen raakt. Vooral bij de oplaadbare zakt de spanning het eerste stukje erg snel, om daarna een hele tijd vrijwel constant te blijven, waarna de spanning zeer plotseling wegvalt. Dit laatste gaat zo snel dat de batterij-leeg aanduiding vaak maar enkele seconden duurt. Omdat tijdens het overgrote deel van het ontlaadtraject de spanning lager is dan bij gewone batterijen wordt de nominale spanning van de oplaadbare batterijen lager gerekend dan die van de gewone. Het gebiedje waarin de spanning boven de 1,2 V ligt duurt maar erg kort! ++ Lex ++

Ikke Vanmiddag zette ik mijn GPSr aan bij de op dit moment enige cache in Malta (bij Clapham Junction*)), en welke satelliet verscheen als eerste op het satellietscherm? Juist, sat-22 Vanmiddag stond hij om 16 uur tamelijk hoog in het zuiden, op dit moment (19:10) staat hij op goede hoogte in het noordoosten, hij moet dus ook in Nederland nu goed te ontvangen zijn. ++ Lex ++ *) Clapham Junction, een grote verzameling mysterieuze antieke 'karresporen', vernoemd naar het enorme engelse rangeerstation.

Ik zie dit berichtje nu pas Van de genoemde satellieten is alleen sat-44 een EGNOS-satelliet (europese versie van WAAS). De D-tjes bij de overige satellieten betekenen dat de door sat-44 uitgezonden gegevens gebruikt worden om signaallooptijd- en klokcorrecties toe te passen op de signalen van die met D gemarkeerde satellieten. Voor ons van belang zijn de EGNOS-satellieten sat-33 ten westen van Afrika (die nu kennelijk is uitgeschakeld en sat-44 ten oosten van Afrika, die voor Nederland eigenlijk net te laag staat. Binnenkort komt de Artemis-satelliet midden boven Afrika te staan, in de voor Nederland gunstigste geostationaire positie, het nummer is mij nu nog niet bekend. ++ Lex ++

Kijk op het satellietontvangstscherm (dat met die balkjes). Op het hemelkaartje vind je de nummers van de zichtbare satellieten, maar die overlappen nog wel eens. Onder de balkjes worden de nummers ook vermeld, kijk daar of bij nr. 22 een balkje staat; dan ontvang je hem. ++ Lex ++

Helpt die zalf ook op armen en benen? (Opm.: Is deze vraag ook al kandidaat voor vervanging door sterretjes?) ++ Lex ++

Naar mijn idee is een aantal rondjes naast elkaar op de kaart veel overzichtelijker dan een rondje met een cijfer. Maar ik heb geen idee wat makkelijker te implementeren is. ++ Lex ++

Volgens mij is de eigenlijke regel: Traditional cache = 1 stash. Multi cache = meer dan 1 stash, die je achtereenvolgens moet afwerken. Offset cache = 1 stash, maar op een andere plek dan de gegeven coördinaten. Je moet dus eerst aanwijzingen zoeken, of een puzzle oplossen. Voor de puzzletocht waarbij er niet meer dan 1 stash is, maar waar je wel een aantal plekken af moet gaan om daar iets te zoeken, wat je dan de coördinaten van de stash oplevert, schijnt geen aparte naam te bestaan. Dat is een bron van verwarring. De een noemt het multi omdat je een aantal plekken moet bezoeken, de ander zegt offset omdat er maar 1 stash is. Ik neig naar het laatste, maar vind het jammer dat er dan niet meteen zichtbaar is dat het een tocht langs een aantal locaties is. ++ Lex ++

Ik herinner me eens gelezen te hebben dat het in Cuba absoluut verboden is. Als een schip een handheld GPSr aan boord heeft wordt die in een verzegelde zak gestopt, waarvan het zegel pas na vertrek uit Cuba mag worden verbroken. Fijn land dat Cuba, waar vanaf nu ook internet verboden is. Inbellen kan niet meer, de telefooncentrales maken dat met technische middelen onmogelijk. ++ Lex ++

Het kan zijn dat er op dat tijdstip toevallig wel een signaal werd uitgezonden. Maar wat ook kan: Nederland valt net in het grensgebied van het bereik van sat-44 (Indian Ocean Region, ten oosten van Afrika). Limburg ligt net iets beter binnen het bereik van die satelliet want het ligt dichterbij. Bovendien heb je misschien wel op een heuvel gestaan met vrij zicht op het ZO. Vergeet niet dat de satelliet zeer laag boven de horizon staat, zodat je zelfs in vlak land al last kunt hebben van afdekking. Inderdaad, en Artemis is de satelliet die boven Afrika komt te staan, dus gunstiger voor Nederland dan sat-33 (ten westen van Afrika) en sat-44 (ten oosten van Afrika). ++ Lex ++

Misschien doe je wel niets fout, maar lukte het gewoon niet om een WAAS-satelliet goed te ontvangen. Ten eerste heb ik sat-33 (ten westen van Afrika) al heel lang niet meer gezien. EGNOS verkeert nog in een proefstadium, en na hem ruim een half jaar goed ontvangen te hebben is dat nu voorbij. Hij zou inderdaad worden uitgeschakeld, en later worden vervangen door een satelliet boven Afrika. Nu lijkt het zo te zijn dat er altijd naar 2 WAAS-satellieten wordt gezocht, en dat is bij mij nog steeds sat-33 en sat-44, de satelliet ten oosten van Afrika. Hier op Malta staat sat-44 voldoende hoog boven de horizon, ik ontvang hem geregeld, hoewel ik geloof dat ik al heel lang geen correcties meer heb doorgekregen (zichtbaar aan D-tjes in de ontvangststaven op het satellietscherm). Maar in Nederland staat sat-44 zo laag boven de horizon dat je hem gewoonlijk niet kunt ontvangen. Is er iemand die de laatste tijd nog correcties heeft ontvangen? Ik ben eigenlijk wel benieuwd. ++ Lex ++

Dit is uiteraard leutig bedoeld Behalve de aangegeven problemen is er nog een groot probleem; een sextant kun je op 1 minuut aflezen, en dat wil uiteraard nog niet zeggen dat die minuut ook nog juist is. En 1 minuut is meer dan 1 kilometer, in NZ-richting zelfs 1 zeemijl, 1852 m. Bij GPSsen klagen we al als de geschatte fout meer is dan 10 m; met een sextant ben je dus helemaal nergens. Zo is weer eens duidelijk hoe de GPS navigeren niet alleen heel veel makkelijker heeft gemaakt, maar ook heel veel nauwkeuriger. ++ Lex ++

Psies ++ Lex ++

Die kans is bijna nul, want dat kan alleen zo zijn als de klok van slag is of flink verkeerd loopt. Middernacht is 12 uur, waarbij je er nog over kunt twisten of dat 12 uur ware tijd moet zijn, d.w.z. ca. 0:40 wintertijd of 1:40 zomertijd, of 12 uur kloktijd. Maar dus nooit 3 uur... ++ Lex ++

Gewoon even vragen aan iemand die rondvertelt dat hij weer eens lekker chinees heeft gegeten.... Sambal bij???? ++ Lex ++