Wat is rechtse klimming / declinatie?

[dranconius]

Iemand enig idee hoe je vanuit astronomie (rechtse) klimming/declinatie moet omrekenen naar een richting/punt die voor een geocacher bruikbaar is? Ik probeer een cache in belgie te vinden waar ik dit voor een richting moet gebruiken.

[Goonies Oosterhout]

Is dat een newbie-vraag? Van alle woorden die je gebruikt ken ik alleen wat lidwoorden en 'cache'....

[@rend]

Wel op de paden blijven hoor . Voor mij is dit ook even teveel van het goede . Dus ik ben wel benieuwd naar de antwoorden .

[Bloodwoosj]

Iemand enig idee hoe je vanuit astronomie (rechtse) klimming/declinatie moet omrekenen naar een richting/punt die voor een geocacher bruikbaar is? Ik probeer een cache in belgie te vinden waar ik dit voor een richting moet gebruiken.

 

Allereerst een kleine correctie. Het is niet rechtse klimming, maar rechte klimming.

 

Declinatie in de astronomie is niets anders dan een hoek in graden, varierend van +90 graden tot -90 graden die aangeeft hoe hoog een ster boven de hemelevenaar staat.

Een ster op de hemelevenaar heeft een declinatie van 0 graden. Onze poolster, die "haaks" boven die hemelevenaar staat heeft een declinatie van (bijna) 90 graden.

 

Rechte klimming geeft de hoek aan tussen de positie van de ster en het zogenaamde nulpunt (dat bepaald wordt door het snijpunt van de ecliptica met de hemelevenaar). Deze hoek wordt meestal niet in graden uitgedrukt maar in uren. De aarde draait eens per 24 uur om zijn as, en als gevolg daarvan wordt de rechte klimming uitgedrukt in een waarde die ligt tussen 0 uur en 24 uur. Ieder uur komt hierbij dus overeen met 360:24 = 15 graden.

 

De posities van sterren, uitgedrukt in declinatie en rechte klimming zijn over een korte periode gemeten vrijwel overanderlijk, pas als we in termen van eeuwen gaan denken komen er verschuivingen voor.

Daarom worden er meestal slechts om de 50 jaar nieuwe coordinaten voor sterren bepaald en komt er iedere 50 jaar (soms ook 25 jaar) een "nieuwe" sterrenatlas uit.

 

De coordinaten van iedere ster zijn op te zoeken met deze atlassen, maar ook met software.

Een goed sterrenkundig planetarium (freeware zelfs en Nederlandstalig) om hier een klein idee over te krijgen is "Stellarium" downloadbaar bij www.stellarium.org

 

Hopelijk kun je met deze informatie iets.

 

Als ik je verder een tip mag geven; hou je vragen bij dit soort zaken algemeen. Het wordt niet door iedereen even zeer op prijs gesteld als op het forum complete caches besproken worden.

Als je meer wil weten kun je me PM/en

 

Greetz, Bloodwoosj

[Lex]

Rechte klimming en geocaching gaan absoluut niet samen.

Het is gewoon een onzinvraag.

 

Rechte klimming is, zoals Bloodwoosj al uitlegt, een sterrencoördinaat. Hiermee geef je een positie aan de hemel aan. Maar het hele stelsel draait eens per sterredag (ca. 23 h 56 min zonnetijd) rond de aarde.

Bij geocaching gaat het om punten op aarde. Het is dus wel zeer onhandig om die uit te drukken in een coördinatenstelsel dat zich met grote snelheid over de aarde verplaatst.

 

Misschien is het echter een puzzel.

Ik heb dan wel een idee hoe je om moet zetten, maar weet niet of dat als een spoiler wordt beschouwd.

19 juni 2007 bewerkt door Lex

[Bloodwoosj]

Rechte klimming en geocaching gaan absoluut niet samen.

Het is gewoon een onzinvraag.

 

Rechte klimming is, zoals Bloodwoosj al uitlegt, een sterrencoördinaat. Hiermee geef je een positie aan de hemel aan. Maar het hele stelsel draait eens per dag (ca. 23 h 56 min) rond de aarde.

Bij geocaching gaat het om punten op aarde. Het is dus wel zeer onhandig om die uit te drukken in een coördinatenstelsel dat zich met grote snelheid over de aarde verplaatst.

 

Dat het hele stelsel om de aarde draait (eigenlijk is het andersom, de aarde draait om zijn as, daardoor lijkt voor de waarnemer op aarde het stelsel om de aarde te draaien) is juist, maar hoeft niet te impliceren dat het hier een onzinvraag betreft.

Immers, binnen dat astronomische RK/declinatie coordinatenstelsel zijn de coordinaten vast (zoals eerder al gezegd, als we maar over een niet al te lange tijdsperiode kijken, e.e.a. heeft met precessie en met eigenbeweging van sterren te maken die over langere tijd niet verwaarloosbaar is).

Als iemand, en ik veronderstel dat bij die bedoelde belgische cache zoiets aan de hand is, een relatie legt tussen de astronomische coordinaten van een ster en de op aarde gebruikte geografische coordinaten, dan is het heel goed mogelijk om daar met geocaching iets mee te kunnen.

De declinatie van een ster zou je bijvoorbeeld met een geografische noordcoordinaat van een punt op aarde kunnen laten corresponderen, en dan kan de rechte klimming (omgerekend in graden)met een oostcoordinaat corresponderen. Als je maar vastlegt of een hint geeft hoe deze twee in elkaar te transformeren.

 

Waar wellicht veel mensen wel door in de war raken is dat er ook nog een alt/azimuth susteem bestaat om sterposities mee weer te geven. Hierbij geef je de hoek ten opzichte van het aardse noorden aan en de hoogte van de ster boven de horizon. En juist in dat systeem is, doordat de aarde rond zijn eigen as draait de kengetallen van de coordinaten ieder moment weer anders.

In dat geval zie ik inderdaad niet zo snel een een op een relatie tussen de verschillende systemen mogelijk om met geocaching iets bruikbaars te doen.

 

Greetz, Bloodwoosj

[Lex]

Terwijl Bloodwoosj zijn bericht schreef heb ik het mijne wat aangevuld.

 

Ter verdere aanvulling:

Dat de sterrencoördinaten rechte klimming/declinatie onveranderlijk zijn (op korte termijn) is juist het gevolg van het feit dat het stelsel aan de sterren is gekoppeld en dus draait t.o.v. de aarde.

Het stelsel hoogte/azimut draait niet t.o.v. de aarde, en daar hebben de sterren dan ook veranderlijke coördinaten.

 

Nu het puzzelverband oosterlengte en rechte klimming toch al is gelegd kan ik ook wel de formule geven:

1h rechte klimming = 15 ° OL; 1 min r.k. = 15 ' OL, en 1 sec r.k. = 15 " OL.

 

Let wel, er is geen verband tussen een punt aan de hemel met een bepaalde r.k. en declinatie, en een punt op aarde. Zij bewegen immers t.o.v. elkaar.

Maar je kunt het stelsel op aarde toepassen, waarbij je zou moeten afspreken wat de nulpunten zijn, want in het echte stelsel zijn er niet zulke punten op aarde.

En als je het niet afspreekt maakt het onderdeel uit van de puzzel om er achter te komen wat de maker bedoelde.

Het is ook mogelijk dat een tijdstip deel uitmaakt van de puzzel. Voor een bepaald tijdstip is er wel een verband tussen r.k. en OL.

19 juni 2007 bewerkt door Lex

[Bloodwoosj]

Zo,

ik denk dat Dranconius voorlopig voldoende materie tot puzzelen heeft.

Deze jongen gaat in ieder geval de sterren aan de binnenkant van zijn ogen bekijken.

Greetz, Bloodwoosj

[dranconius]

tjee dit is mijn tiende cache, dus ik dacht dat het een newbie vraag zou zijn. Hoop dat ik niet te veel informatie heb gegeven, volgens mij staat er nog maar weinig wat als spoiler kan worden opgevat.

 

=> bloodwoosh In het Engels vond ik right ascension, dus ik dacht right/droite = rechts

 

=> lex echt geen onzinvraag.

 

Zal nog eens wat verder puzzelen. De uitdaging lijkt het bepalen van de nulpunten. Dit weekend zal blijken of ik het gesnapt heb. Trouwens dat blijft het lastige van geocaching als je de aanwijzing bij het volgende waypoint niet kunt vinden; heb ik de puzzel fout gedaan of kijk ik gewoon niet uit mijn doppen. Ik vermoed dat ik deze cache nog menig maal zal vervloeken.

[de Roode Lantaarn]

Een goed sterrenkundig planetarium (freeware zelfs en Nederlandstalig) om hier een klein idee over te krijgen is "Stellarium" downloadbaar bij www.stellarium.org

 

Greetz, Bloodwoosj

Wat een geweldig mooi programma is dit.

En nog gratis ook, nederlandser kan het niet.

[Bloodwoosj]

 

Een goed sterrenkundig planetarium (freeware zelfs en Nederlandstalig) om hier een klein idee over te krijgen is "Stellarium" downloadbaar bij www.stellarium.org

 

Greetz, Bloodwoosj

Wat een geweldig mooi programma is dit.

En nog gratis ook, nederlandser kan het niet.

 

Voor wie na een tijdje het aantal sterren niet meer voldoende vindt en meer wil, ook gratis en ook freeware (en met de downloadbare taalmodule ook nog in het Nederlands): Cartes du Ciel / Skycharts, downloadbaar via http://www.astrosurf.com/astropc/index.html

Je kunt er tal van (ook weer op het net verkijgbare) databases aan koppelen, en het heeft een behoorlijk aantal meer toeters en bellen.

Nadeel: de bediening is een stuk minder intuïtief als Stellarium en de installatie door de grote hoeveelheid modules die aankoppelbaar zijn weer een stuk onoverzichtelijker.

 

Wat dat betreft is voor een eerste keer Stellarium inderdaad een prachtig programma.

 

Greetz, Bloodwoosj

[dranconius]

Da's grappig, als ik "declinatie astronomie" google, komt dit draadje als nr 5 naar voren...

[Bloodwoosj]

Da's grappig, als ik "declinatie astronomie" google, komt dit draadje als nr 5 naar voren...

Declinatie astronomie, declinatie astronomie, declinatie astronomie.

Morgen staat ie een plekje hoger

[thex]

Rechte klimming en geocaching gaan absoluut niet samen.

Het is gewoon een onzinvraag.

 

Rechte klimming is, zoals Bloodwoosj al uitlegt, een sterrencoördinaat. Hiermee geef je een positie aan de hemel aan. Maar het hele stelsel draait eens per sterredag (ca. 23 h 56 min zonnetijd) rond de aarde.

Bij geocaching gaat het om punten op aarde. Het is dus wel zeer onhandig om die uit te drukken in een coördinatenstelsel dat zich met grote snelheid over de aarde verplaatst.

 

Misschien is het echter een puzzel.

Ik heb dan wel een idee hoe je om moet zetten, maar weet niet of dat als een spoiler wordt beschouwd.

Ach Lex, je zou ze de kost moeten geven. Alle getallen kunnen een coordinaat representeren. Zo kan de wijzers van de klok iets ebtekenen, maar ook een sterrecoordinaat, of vogelnamen, of een reeks vreemde figuren, of.. of... kortom ... de onzin die men geocaching noemt.

[Lex]

Ik heb me misschien een beetje ongenuanceerd uitgedrukt.

Maar de vraag was: "Iemand enig idee hoe je vanuit astronomie (rechtse) klimming/declinatie moet omrekenen naar een richting/punt die voor een geocacher bruikbaar is?"

En dat kan niet.

 

Maar als je het als een puzzel beschouwt is natuurlijk alles mogelijk, zoals je terecht opmerkt.