Klokhuis en GPS Uitleg

[gr2]

Dit zojuist ff opgesnord in een kwaliteitsarchief. Zal nog ff verder kijken:

 

Algemeen Dagblad van 24-11-1999 Pagina 3 Binnenland

 

Orwell is Pinkeltje in de wereld van de taps

Door Frank Renout

 

Rotterdam -

 

Haal even uw gsm-telefoon tevoorschijn. En druk de volgende toetsen in: *#06#. Op uw scherm verschijnt nu uw hoogstpersoonlijke IMEI, oftewel: International Mobile Equipment Identifier.

 

U kende dit cijfer niet? Uw telefoonaanbieder wel. Het is het unieke serienummer van de telefoon waarmee u belt. Als u zich met uw toestel aanmeldt bij uw provider, zoals KPN of Libertel, wordt de IMEI automatisch naast drie lijsten gelegd: een zwarte, een witte en een grijze lijst. Daarop staan respectievelijk de toestellen die gestolen zijn, die toegelaten zijn, en die in de gaten worden gehouden.

 

De IMEI is slechts een van de gegevens die via uw mobiele telefoon bekend zijn, en die de gelegenheid bieden u altijd in de gaten te houden. De crimineel die afluisterende politie-agenten wil misleiden door verschillende gsm's te gebruiken, vergist zich. Op de lijst met gesprekken die de politie of de BVD kan opvragen, staan ook de IMEI-cijfers genoteerd.

 

Het is een van de vele voorbeelden die genoemd staan in het boek Luisterrijk. Een gids over afluisteren van bureau Jansen en Janssen, dat onderzoek doet naar activiteiten van politie en justitie.

 

De gsm is op afluistergebied leuk speelgoed. Nauwgezet brengen de onderzoekers alle wegen, kanalen en frequenties in kaart die de mobiele beller onbewust doorkruist, en waar hij ongemerkt zijn sporen achterlaat. Uw mobieltje heeft namelijk ook nog een IMSI-nummer, een Ki-getal een een content-key. U ziet ze niet en hoort ze niet, maar `ergens daarboven' worden ze wel gezien, geregistreerd én doorgegeven.

 

Conclusie: elke ingeschakelde telefoon is door netwerkbeheerders gemakkelijk te lokaliseren. Met een nauwkeurigheid van ongeveer 100 meter. Mogelijkheden om af te luisteren zijn er volop. Aanbieders van mobiele telefonie, en trouwens ook van vaste telefoonlijnen, zijn bijvoorbeeld verplicht hun netwerken aftapbaar te maken voor politie, justitie en inlichtingendiensten.

 

Jansen en Janssen citeren een BVD-ambtenaar die erop wijst dat momenteel 3500 telefoongesprekken tegelijkertijd kunnen worden afgeluisterd. ,,Deze capaciteit is zeer snel uit te breiden tot maximaal 30.000 gelijktijdige taps'', aldus de BVD'er.

 

Maar de wereld van het afluisteren of tappen gaat vanzelfsprekend verder dan de gsm's. George Orwells 1984 is niet meer dan Pinkeltje in de huidige Grote Mensen Wereld. Eelektronische apparaten, van keukenmachines tot computers, geven elektromagnetische straling af. Zelfs die worden al opgepikt door inlichtingendiensten, op zoek naar geheime informatie.

 

Jansen en Janssen gaan uitgebreid in op de tapmogelijkheden bij internet en e-mail. Daar is een ratrace gaande tussen mensen die hun informatie willen beschermen en mensen die willen kraken.

 

De overheid wil ook graag meer bevoegdheden om hackers, digitale kinderporno en cyber-terroristen te lijf te gaan. Nieuwe regelgeving is volop in de maak. ,,Deze wetsvoorstellen zijn dermate ingrijpend dat er wettelijk gezien nauwelijks veilige communicatie meer bestaat'', waarschuwt het bureau.

 

Vanzelfsprekend blijft aftappen niet beperkt tot de landsgrenzen. Uitgebreid wordt in het boek ingegaan op het Echelon-netwerk, dat vorig jaar uitgebreid in het nieuws kwam. Dit elektronische spionagesysteem van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland, is in staat overal ter wereld álle elektronische communicatie te onderscheppen, variërend van dataverkeer en e-mail tot telefoon en telex.

 

U denkt: dat zal mijn tijd wel duren? Bureau Jansen en Janssen kan zich er iets bij voorstellen: ,,De vraag naar de grens tussen realistische bezorgdheid en achtervolgingswaanzin is nog steeds erg moeilijk te beantwoorden.''

 

Tegelijkertijd wijst het er fijntjes op dat de Britse partner van het Echelon-netwerk regelmatig vacatures heeft voor mensen die afgetapte informatie kunnen vertalen. Ook vanuit het Nederlands.

[gr2]

Helaas niet uit een kwaliteitsarchief, maar toch. Volgens onderstaand stuk worden de gegevens een half jaar bewaard.

 

We stuitten ook op stukken over gehakketak op Europees niveau over instelling van een bewaarplicht voor een jaar. Het beschikbaar stellen van de gegevens schijnt nu nog grotendeels vrijwillig te gaan, via het old boys network of varianten daarop dus.

 

Maar we houden erover op, want het is tamelijk off topic.

 

Cairnteam

 

 

-----------------------------------------------------------------

de Volkskrant van 15-02-2001 Pagina 3 Binnenland

 

Met gsm'etje op zak valt iedereen te traceren

Van onze verslaggever Noël van Bemmel

 

AMSTERDAM

 

In de Amerikaanse film Enemy of the State zitten de politie, de FBI en de geheime dienst achter hoofdrolspeler Will Smith aan. Die krijgt adviezen van ex-spion Gene Hackman die ook al jaren op de vlucht is. Tip nummer één: gooi onmiddellijk je mobieltje uit het autoraam.

 

Dat scenario is realistischer dan menig hi-abonnee denkt. Wie een gsm-toestel stand-by in zijn tas heeft, kan door het hele land worden gevolgd. Mede daardoor kon twee weken geleden de verdachte van de brand bij S.E. Fireworks worden aangehouden. Drie getuigen beweerden dat hij daar niet in de buurt was, maar zijn telecom-aanbieder plaatst hem ten tijde van de ramp in de nabijheid van het vuurwerkbedrijf.

 

De gsm ontpopt zich als effectief opsporingsmiddel. Om de de locatie van vermoedelijke criminelen vast te stellen, de gangen van verdwenen personen te reconstrueren of onder sneeuw bedolven skiërs te vinden. Dat gebeurt nu nog aan de hand van gespreksgegevens die door de telefoonbedrijven zes maanden worden bewaard. De volgende stap is het volgen van stand-by toestellen en het opvoeren van de precisie.

 

Voorlopig is het traceren van een mobieltje nog een ruwe bezigheid. Een gsm-toestel zendt voortdurend signalen uit, om vast te stellen in de buurt van welke zendmast het zich bevindt. Daarvan staan duizenden op daken in heel Nederland. Sommige bedienen een gebied van kilometers omtrek, sommigen hebben een straal van een paar honderd meter. Die zogeheten cel is weer verdeeld in drie gelijke sectoren.

 

Zo kan de telecom-operator zien in welke buurt de mobiele beller zich ongeveer bevindt. Plaats en tijd worden automatisch opgeslagen zodra er wordt gebeld, anders kan de rekening niet worden opgemaakt. De gegevens worden bewaard, voor het geval de abonnee vindt dat het bedrag niet klopt. Dat geeft de politie een fraaie databank aan gegevens die op last van de rechter-commissaris kunnen worden opgevraagd.

 

Een prepaid-telefoon is lastiger. Die toestellen staan niet op naam, zodat eerst de eigenaar moet worden vastgesteld via stemherkenning. Dan tappen rechercheurs bijvoorbeeld een vaste lijn af om een stempatroon te verkrijgen en laten een computer daarna de ether afzoeken naar dezelfde stem. Vervolgens kan dat toestel worden gevolgd als alle andere.

 

GSM-fabrikanten en telecom-operators werken inmiddels aan een nieuwe techniek, waarmee de positie van bellers preciezer wordt bepaald. Dat doen zij omdat het bedrijfsleven geïnteresseerd is in het ontwikkelen van nieuwe diensten, waarbij de locatie van de mobiele consument belangrijk is. Als die bijvoorbeeld langs een supermarkt loopt, kan hij via sms gelokt worden met weekaanbiedingen.

 

'We zijn al een tijdje bezig met een mobile positioning system', zegt strategiedirecteur J. van Troost van fabrikant Ericsson. Daarbij wordt de huidige meting via één zendmast vervangen door een driehoeksmeting. 'Dan weten we veel preciezer waar de klant zich bevindt.' Volgens hoogleraar R. Lagendijk van de TU Delft is dan te zien in welke straat de beller zich bevindt. 'Maar nog niet bij welke voordeur.'

 

Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk dat een autorijder op de A 4 tijdig wordt ingelicht over een ongeluk, of over de benzineprijs bij het volgende pompstation. Ook wordt gewerkt aan toeristische diensten, waarbij de wandelaar op zijn gsm-scherm informatie krijgt over de bezienswaardigheden op zijn weg. Bij dergelijk toepassingen moet de aanbieder continu weten waar de beller zich bevindt.

 

Dan is technisch al mogelijk. Ieder stand-by toestel zendt immers uit. Niet alleen bedrijven, maar ook justitie heeft daar oren naar, blijkt volgens telecom-aanbieder Ben uit overleg met opsporingsinstanties. De Registratiekamer, de instantie die adviseert over privacy, vindt dat geen goed idee. Als gegevens niet nodig zijn voor het opmaken van de rekening, stelt de kamer, kunnen die alleen gebruikt worden na uitdrukkelijke toestemming van de consument. De Europese Commissie buigt zich nog over deze ontwikkeling.

[Lex en Leo-team]

Een en ander speelde ook een doorslaggevende rol in de geruchtmakende Deventer Moordzaak.

[gr2]

Een en ander speelde ook een doorslaggevende rol in de geruchtmakende Deventer Moordzaak.

Ja, dat ging om een signaal dat was opgepikt door een zendmast in Deventer. De verdachte zei dat dat telefoontje pleegde toen hij bij 't Harde reed. Een telecomdeskundige verklaarde tegenover justitie dat dat bij bepaalde atmosferische omstandigheden mogelijk is. Andere technici beweren daarentegen dat de positie van een bellende gsm met een nauwkeurigheid van 100 meter valt vast te stellen. Laten we de met veel verve geponeerde stellingen van deze betawetenschappers maar met de nodige scepsis bezien. Hopelijk doen rechters dat ook.